Τι είναι η Ήπια Γνωστική Διαταραχή (ΗΓΔ) λόγω της νόσου Alzheimer;
Η Ήπια Γνωστική Διαταραχή (ΗΓΔ) που οφείλεται στη νόσο Alzheimer (ΝΑ) είναι ένα από τα πρώτα σημεία της νόσου. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο στο οποίο τα συμπτώματα γίνονται εμφανή σε άτομα που ζουν με ΝΑ, στα αγαπημένα τους πρόσωπα και στους γιατρούς τους.1,4 Αυτά τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης, δυσκολία εύρεσης λέξεων ή/και απώλεια σωστής αίσθησης του χρόνου. Άλλα συμπτώματα της ΗΓΔ μπορεί να περιλαμβάνουν έκπτωση σε άλλες δεξιότητες σκέψης, όπως η ικανότητα λήψης ορθών αποφάσεων ή η αντίληψη του χρόνου και των βημάτων που απαιτούνται για την ολοκλήρωση μιας εργασίας.1,4
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν νόσο Alzheimer πρώιμου σταδίου, αλλά μπορεί να παραβλέπονται ή να απορρίπτονται και να θεωρούνται μέρος της γήρανσης. Πολλοί γενικοί ιατροί χρειάζονται περισσότερη εκπαίδευση και καλύτερα εργαλεία για να αναγνωρίσουν αυτά τα πρώιμα συμπτώματα της NA, τα οποία μπορεί να είναι δύσκολο να διαφοροποιηθούν από άλλες παθήσεις όπως η κλινική κατάθλιψη ή συμπτώματα ήπιου εγκεφαλικού.5
Ποια είναι τα συμπτώματα της Ήπιας Γνωστικής Διαταραχής λόγω της ΝΑ;
Μνήμη
Οι ασθενείς ξεχνάνε όλο και περισσότερο, δηλαδή, δυσκολεύονται να θυμηθούν πρόσφατες συζητήσεις, ονόματα ή σημαντικά γεγονότα1,4
Προσοχή
Απώλεια ειρμού σκέψης, δυσκολία στο να παραμείνουν συγκεντρωμένοι ή αίσθηση ότι είναι όλο και πιο καταβεβλημένοι1,4
Γλώσσα
Δυσκολία εύρεσης των σωστών λέξεων1,4
Αποπροσανατολισμός
Αίσθημα σύγχυσης σχετικά με την ώρα και το μέρος, π.χ. σωστή αίσθηση του χρόνου, δυσκολία προσανατολισμού σε οικείο περιβάλλον1,4
Δεξιότητες σκέψης
Προβλήματα με τον προγραμματισμό, τη λογική σκέψη ή την ολοκλήρωση εργασιών, π.χ. τη διαχείριση χρημάτων ή το μαγείρεμα μιας γνώριμης συνταγής1,4
Διάθεση και προσωπικότητα
Αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητα, π.χ. ευερεθιστότητα, άγχος ή κακή διάθεση1,4
Πώς διαγιγνώσκεται η Ήπια Γνωστική Διαταραχή λόγω της ΝΑ;
Οι γενικοί ιατροί/παθολόγοι ή οι πάροχοι πρωτοβάθμιας περίθαλψης είναι συχνά το πρώτο σημείο επαφής για άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα μνήμης ή άλλης νοητικής λειτουργίας. Τα βασικά στοιχεία της διαγνωστικής διαδικασίας περιλαμβάνουν:1,5
- Τεκμηρίωση του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς, συμπεριλαμβανομένων των υπαρχουσών συμπτωμάτων και προηγούμενων ιατρικών παθήσεων, καθώς και του οικογενειακού ιστορικού1,5
- Αξιολόγηση των καθημερινών δραστηριοτήτων για τον εντοπισμό αλλαγών στο σύνηθες επίπεδο λειτουργίας του ασθενούς. Θα χρησιμοποιηθούν εργαλεία ανίχνευσης, όπως το ερωτηματολόγιο, και θα ζητηθεί από ένα μέλος της οικογένειας ή έναν έμπιστο φίλο να παρέχει επιπλέον πληροφορίες1,5
- Σωματικός έλεγχος και εργαστηριακές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένης της αιματολογικής εξέτασης, για να αποκλειστούν αναστρέψιμες αιτίες γνωστικής εξασθένησης1,5
Οι γενικοί ιατροί/επαγγελματίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης μπορούν στη συνέχεια να παραπέμψουν τους ασθενείς σε ιατρεία μνήμης, σε νευρολόγους ή άλλους ειδικούς για περαιτέρω εξετάσεις. Όσο νωρίτερα ανιχνευτεί η ΗΓΔ λόγω ΝΑ, τόσο πιο γρήγορα μπορεί να παραπεμφθεί ένας ασθενής για έλεγχο επιβεβαίωσης της διάγνωσης της ΝΑ.6
Ποια είναι τα οφέλη μιας έγκαιρης και ακριβούς διάγνωσης της ΝΑ;
Μια έγκαιρη και ακριβής διάγνωση της ΝΑ μπορεί να επιφέρει διάφορα οφέλη στα άτομα που εμπλέκονται σε αυτήν τη διαδικασία:6
- Οι ασθενείς, τα αγαπημένα τους πρόσωπα και οι γιατροί τους μπορούν να βρούν τρόπους καλύτερης διαχείρισης της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης συγκεκριμένων συμπτωμάτων, όπως το άγχος και οι διαταραχές ύπνου, ή να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, όπως αλλαγές στη διατροφή, άσκηση και κοινωνική συναναστροφή7,8
- Μπορεί να μειώσει το φόβο στα άτομα που ζουν με ΝΑ πρώιμου σταδίου και να τους βοηθήσει να προετοιμαστούν για το μέλλον6
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
Η Υγεία του εγκεφάλου
Η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση, οι κοινωνικές συναναστροφές και η νοητική διέγερση μπορεί να βοηθήσουν στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου και των γνωστικών λειτουργιών.
Βιβλιογραφικές αναφορές
1.Alzheimer’s Association. Alzheimer’s Association Report: 2020 Alzheimer’s disease facts and figures. Alzheimer’s Dement. 2020;16(3):391-460.
2.Morris JC, Blennow K, Froelich L, et al. Harmonized diagnostic criteria for Alzheimer’s disease: recommendations. J Intern Med. 2014;275(3):204-213.
3.Petersen RC. Mild cognitive impairment. Continuum (Minneap Minn). 2016;22(2):404-418.
4.Alzheimer’s Association: Mild Cognitive Impairment, https://www.alz.org/alzheimers-dementia/what-is-dementia/related_conditions/mild-cognitive-impairment. Accessed December 11, 2020.
5.Wilkinson D, et al (2004). The Role of General Practitioners in the Diagnosis and Treatment of Alzheimer’s Disease: A multinational Survey. Int Med Res. Mar-Apr 2004; 32 (2): 149-159.
6.Dubois B, Padovani A, Scheltens P, et al. Timely Diagnosis for Alzheimer's Disease: A Literature Review on Benefits and Challenges. J Alzheimers Dis. 2016;49(3):617-31.
7.Risk reduction of cognitive decline and dementia. WHO Guidelines. https://www.who.int/mental_health/neurology/dementia/guidelines_risk_reduction/en/. Accessed December 11, 2020.
8.Livingston G, Huntley J, Sommerlad A, et al. Dementia prevention, intervention, and care: 2020 report of the Lancet Commission. Lancet. 2020 Aug 8;396(10248):413-446. Epub 2020 Jul 30.