Τα συμπτώματα της νόσου Alzheimer (NA) αναπτύσσονται λόγω της αργής, συνεχιζόμενης βλάβης σε διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου. Αυτή η βλάβη, η οποία επηρεάζει τα νευρικά κύτταρα, εικάζεται ότι περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων συμβάντων, δύο βασικές διαδικασίες που πραγματοποιούνται στον εγκέφαλο των ανθρώπων με ΝΑ.1-2
Η πρώτη διαδικασία είναι η συσσώρευση μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται βήτα αμυλοειδές. Το βήτα αμυλοειδές παράγεται στον εγκέφαλο όλων των ανθρώπων. Στα υγιή άτομα, απομακρύνεται από τον οργανισμό πριν προκαλέσει βλάβη. Ωστόσο, στους εγκεφάλους ατόμων με ΝΑ, το βήτα αμυλοειδές συσσωρεύεται σε όλο και μεγαλύτερα συμπλέγματα, γνωστά ως πλάκες. Καθώς περνάει ο χρόνος, οι πλάκες αρχίζουν να σχηματίζονται σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ευθύνονται για τη μάθηση, τη μνήμη και άλλες εργασίες. Η συσσώρευση βήτα αμυλοειδούς μπορεί να ξεκινήσει έως και 20 χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.1-2
Η δεύτερη διαδικασία περιλαμβάνει την πρωτεΐνη Ταυ και μπορεί να ξεκινήσει περίπου 15 χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Η Ταυ συνήθως παίζει έναν χρήσιμο ρόλο στον εγκέφαλο. Ωστόσο, στα άτομα με ΝΑ, η Ταυ μεταβάλλεται – πιθανώς ως άμεσο αποτέλεσμα της συσσώρευσης του βήτα αμυλοειδούς – και σχηματίζει πλέγματα εντός των νευρικών κυττάρων.1-2
Τελικά, αυτές οι δύο διαδικασίες μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα νευρικά κύτταρα. Καθώς η βλάβη αρχίζει να επηρεάζει περισσότερες περιοχές στον εγκέφαλο, οδηγεί στην εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως η βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης, το μικρό διάστημα προσοχής, η παρορμητικότητα, η κακή αίσθηση προσανατολισμού, η δυσκολία ολοκλήρωσης εργασιών και άλλα. Οι υποκείμενες διαδικασίες της νόσου έχουν ξεκινήσει έως και 20 έτη πριν τη στιγμή που οι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα.1-2
Αυτή η κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών της NA τονίζει τη σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης και διάγνωσης ως κεντρικής συνιστώσας για τη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών.3
Learn More About the Mechanism of Alzheimer’s Disease
Μάθετε περισσότερα σχετικά με
τον μηχανισμό της
νόσου Alzheimer
Ανάγνωση απομαγνητοφώνησης βίντεο
Κατανόηση της νόσου Alzheimer
Πολλοί άνθρωποι, καθώς μεγαλώνουν, μπορεί να παρατηρήσουν αλλαγές στη μνήμη και τις ικανότητες σκέψης. Στην αρχή, αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι τόσο ανεπαίσθητες που να είναι εύκολο να εξηγηθούν ως απλή γήρανση, και πράγματι μπορεί να είναι. Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό να αποτελούν πρώιμα συμπτώματα της νόσου Alzheimer. Η νόσος Alzheimer είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας και αντιστοιχεί στο 60% έως 80% όλων των περιπτώσεων άνοιας.
Στα πρώιμα στάδια, τα άτομα με νόσο Alzheimer μπορεί να παρατηρήσουν ότι οι καθημερινές εργασίες γίνονται πιο δύσκολες από πριν. Ορισμένα τυπικά, πρώιμα συμπτώματα της νόσου Alzheimer που μπορεί να παρατηρήσετε, περιλαμβάνουν αυξημένα προβλήματα με τη μνήμη, τη δυσκολία εύρεσης των σωστών λέξεων, τη σύγχυση σχετικά με το χρόνο ή τον τόπο, τη δυσκολία στη διαχείριση χρημάτων ή την πληρωμή λογαριασμών, την εμφάνιση αλλαγών στη διάθεση, την προσωπικότητα ή την κρίση, την εσφαλμένη τοποθέτηση πραγμάτων ή την αδυναμία εύρεσης τους.
Τα συμπτώματα της νόσου Alzheimer εμφανίζονται λόγω της αργής, συνεχιζόμενης βλάβης σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου. Αυτή η βλάβη, η οποία επηρεάζει τα νευρικά κύτταρα, θεωρείται ότι είναι το αποτέλεσμα δύο διαφορετικών διαδικασιών που συμβαίνουν στον εγκέφαλο των ατόμων με νόσο Alzheimer. Η μία διαδικασία περιλαμβάνει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται βήτα αμυλοειδές ή Α-βήτα και η άλλη περιλαμβάνει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Ταυ.
Στην πρώτη από αυτές τις διαδικασίες, το Α-βήτα αρχίζει να συσσωρεύεται μέσα στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει έως και 20 χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια της νόσου Alzheimer. Το Α-βήτα παράγεται μέσα στον εγκέφαλο όλων των ανθρώπων, αλλά σε υγιή άτομα, απομακρύνεται από το σώμα πριν προκαλέσει βλάβη. Στους εγκεφάλους ατόμων με νόσο Alzheimer, το Α-βήτα συσσωρεύεται σε όλο και μεγαλύτερα συμπλέγματα, γνωστά ως πλάκες.
Προοδευτικά, οι πλάκες αρχίζουν να σχηματίζονται σε όλο και περισσότερα μέρη του εγκεφάλου, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη μάθηση, τη μνήμη και άλλες εργασίες. Η δεύτερη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει την πρωτεΐνη Ταυ, ξεκινά περίπου 15 χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια της νόσου Alzheimer. Συνήθως, η Ταυ διαδραματίζει έναν χρήσιμο ρόλο στον εγκέφαλο. Ωστόσο, σε άτομα με νόσο Alzheimer, η Ταυ μεταβάλλεται και σχηματίζει πλέγματα εντός των νευρικών κυττάρων.
Τελικά, οι διαδικασίες που περιλαμβάνουν την πρωτεΐνη Α-βήτα και την Ταυ μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα νευρικά κύτταρα. Καθώς αυτή η βλάβη επηρεάζει διαδοχικά τις περιοχές του εγκεφάλου, οδηγεί στην εμφάνιση των συμπτωμάτων που μπορεί να αναγνωρίσετε. Η νόσος Alzheimer είναι μια νόσος που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας επιδείνωση των συμπτωμάτων και μπορεί τελικά να προκαλέσει θάνατο. Ωστόσο, οι μελέτες υποδεικνύουν ότι η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση θα μπορούσε δυνητικά να επιβραδύνει την πορεία της νόσου Alzheimer και μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του εγκεφάλου από περαιτέρω βλάβη.
Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία που μπορεί να βοηθήσουν τους γιατρούς να διαγνώσουν την νόσο Alzheimer στα πρώιμα στάδια της, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων εργαστηριακών εξετάσεων, γραπτών εξετάσεων και συνεντεύξεων. Επιπλέον, μελέτες υποδεικνύουν ότι ένας τρόπος ζωής που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, κοινωνική αλληλεπίδραση και γνωστική διέγερση μπορεί να είναι χρήσιμος.
Επί δεκαετίες, μια μεγάλη και αναπτυσσόμενη κοινότητα παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, επιστημόνων έρευνας, πανεπιστημίων, συλλόγων ασθενών και φαρμακευτικών εταιρειών έχει δεσμευτεί για την καταπολέμηση αυτής της νόσου και οι προσπάθειές τους αποδίδουν πολλά υποσχόμενες, νέες ανακαλύψεις κάθε χρόνο.
Οι περισσότερες από 500 κλινικές μελέτες, με πολλές χιλιάδες συμμετέχοντες σε όλο τον κόσμο, συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση και την πιθανή θεραπεία της νόσου Alzheimer. Στη μάχη κατά της ΝΑ δεν είστε μόνοι.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
Έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση
Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων και συμπτωμάτων της νόσου Alzheimer είναι το κλειδί για την καλύτερη φροντίδα των ασθενών.
Βιβλιογραφικές αναφορές
1. Jack CR, Bennet DA, Blennow K, et al. NIA-AA Research Framework: Toward a biological definition of Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement 2018;14:535–562.
2. Bateman RJ, Xiong C, Benzinger TLS, et al. Clinical and Biomarker Changes in Dominantly Inherited Alzheimer’s Disease. N Engl J Med 2012;367:795–804.
3. Petersen RC. Mild cognitive impairment. Continuum (Minneap Minn). 2016;22(2):404-418.